وقتی مهندسانِ آلمانی یعنی «گوتلیپ دایملر» و «ویلهِم باخ» در سال 1885 اولین نمونه موتورسیکلت را اختراع و ابداع کردند، کسی فکر نمی کرد این «دوچرخههایِ موتوردار» قرار است چه نقش مُهمی را در همکاریهای مشترک انسان و ماشین ایفا کنند.
انسانها با مُدرنیته پایِ ماشینها را به زندگی باز کردند و ماشینها باعث شدند تا کیفیت زندگیِ انسانها دگرگون شود. در واقع «موتورسیکلت» به یکی از وجوه تلفیقِ انسان و ماشین تبدیل گردید.
اگر احساس را بالاتر از دلیل بدانیم، در ذات موتورسیکلت یک «عَدم» وجود دارد، که این عَدم را می بایست در اعماق احساساتِ آدمیزاد جستجو نمود. همچنان که بسیاری اعتقاد دارند ما با استفاده از موتورسیکلت به عقلانیت پشت کردهایم، اما واقعیت این است که زندگی را نمیتوان تحمل کرد مگر مقداری دیوانگی چاشنی آن باشد.
اکر ما امکان تشبیه ابزار و مصنوعاتِ بشر را با عمر انسان داشتیم، بدون تردید موتورسیکلت همان «جوانیِ آدمی» لقب میگرفت.
هیجان بخش جدائی ناپذیرِ DNA موتورسواران است و پاداشِ این خطر آفرینی «لذت» میباشد. امروزه موتورسیکلت بیش از آن که یک کالای پُرمصرف و متداول برای تفریح، سرگرمی، ورزش، حمل و نقل یا امرار معاش باشد، یک ضرورتِ تمام عیار است.
واقعیت آن است که موتورسیکلت فَردیت میآورد و فَرد به واسطه موتورسیکلت احساس هویت، قدرت و استقلال مینماید.
* * *
هشتاد سال قبل، چند دهه بعد از ابداعِ موتورسیکلت، درست در میانه جنگ جهانیِ دوم، اولین نمونه موتورسیکلت، آن هم ساختِ کشور انگلستان وارد ایران گردید.
این پدیده نقلیه دوچرخ به سرعت جای خود را میان ایرانیان باز نمود و به نگین درخشان و متحرکِ جادهها و خیابانها تبدیل گردید. ابتدا جنبه تفریحی و ورزشی این وسیله مورد استقبال قرار گرفت. میدانهای «ارگ» و «جلالیه» یا «پارک لاله» فعلی، در روزهای تعطیل به مکانی برای برگزاری مسابقات و اجرای مهارتهای نمایشی با موتورسیکلت بدل گشته بود.
سپس به مانند هر پدیده وارداتی دیگر، این وسیله فرهنگ و سبک زندگی جدیدی را در بین ایرانیان ایجاد نمود.
موتورسیکلت در بیش از 8 دهه حضور در ایران با نسلها مختلفی خاطره بازی نموده است. چه نسلهائی که خاطراتِ زندگیشان با نام، مدل یا کلاس خاصی از موتورسیکلت رقم خورده است، و این حال خوب از یادآوریِ خاطرات با موتورسیکلت، بیشتر یک «حسِ عمیق» بوده است تا یک «موقعیت مادی».
در تمامیِ این سالها، موتورسیکلت در مظان اتهامات بیشماری نیز قرار گرفته است. بسیاری آن را ابزارِ هنجار شکنی، نا امنی و عاملِ صدمه به سلامت شهروندان تلقی کردهاند و گروهی دیگر کوچهها و خیابانها را به واسطه حضور این وسیله نقلیه دو چرخ، نا امن و ترسناک توصیف نمودهاند. اما واقعیت این است که منتقدینِ حضورموتورسیکلت تماماً به وجوه منفی و ناهنجار این وسیله اشاره مینمایند، در حالی که در جوامع امروزی قلب یک شهرِ زنده به واسطه حضور موتورسیکلت به تپش درمیآید و زشتیهای شهر بدون موتورسیکلت بیشتر نمایان میگردد.
ما زمانی به سراغ موتورسیکلت میرویم که در واقع قصد داریم یکی از معضلات زندگیِ شهری نظیر ترافیک، کمبود جای پارک، مباحث زیست محیطی و بروکراسی حاکم اداری را پشت سرگذاریم.ضمن آن که در تبار شناسیِ این وسیله میبایست به موتورسیکلت به مثابه تلاقیِ دو شیوه مصرفِ متفاوت نیز اشاره نمود. یکی شیوه مُفرحانه غربی و دیگری شیوه امرارِ معاش شرقی. در ایران اما، کشوری که در آن بلند پروازیها ارتباط چندانی با واقعیات ندارد، شیوه دوم برجستگی نمایانتری یافته است.
آمارها از تردد بیش از 12 میلیون دستگاه موتورسیکلت در کشور حکایت دارد. این رقم یعنی اختصاص 35 درصد از سهم تردد وسایل نقلیه به موتورسیکلت. آمار مذکور و در کنار آن دغدغههای کارشناسان و فعالین محیط زیست در خصوص سهم پُررنگ موتورسیکلت در آلایندگی هوا و آلودگی صوتی، مسئولیت دست اندکارانِ حوزه صنعت موتورسیکلت را در کشور بیش از بیش سنگین مینماید.
«تولید و عرضه محصولات با کیفیت»، «زمینهسازی حضور کمپانیهایِمطرح خارجی»، «برنامه جامع درخصوص جمعآوریِ موتورسیکلتهای فرسوده»، «اهتمام ویژه به سلایق و نظرات مصرفکنندگان» و همچنین «حمایت از ورود تکنولوژیهایِ نوین نظیر موتورسیکلتهای برقی» از مطالباتِ عموم شهروندان درخصوص سامان بخشی به صنعت موتورسیکلت محسوب میگردد.
* * *
نقل است که آدمی را یا عشق زنده نگه میدارد، یا جنون و یا خاطرات. حکایت زندگی چیزی نیست جزء روایت خاطرتِ دَر و پنجرههائی که باز و بسته کردهایم و میخواهیم همچنان بُگشائیم. تکنولوژی و ماشینها در امتداد انسانها هستند. نسبتِ موتورسیکلت با انسان، نسبتِ ویژه ای است. باید رَنج کشیدن را انتخاب کرد و یا دوست داشتن را. یادها و خاطرهها، دارای قدرتِ اسرارآمیزی هستند. موتورسیکلت از جمله وسایل خاطرهسازی محسوب میگردد که لحظاتِ ویژهای را بر آلبومِ خاطرات ذهنِ آدمی ثبت مینماید.
«موتورسواری» بزرگترین حادثه و اتفاق برای دارندگان این وسیله به شمار میرود. و شاید به قولِ خود آنها «تنها راه لذت از موتورسواری، یک موتور سواری دیگر است . . .».
شرکت تولیدی نیرومحرکه
واحد فروش و خدمات پس از فروش
محمدرضا درخشان
